by Dr A. Mesut Erzurumluoğlu | Sn. Scientist/Genetic Epidemiologist at Boehringer Ingelheim (formerly at Univ. of Cambridge, Leicester & Bristol) – intermittently blogging in English & Turkish since 2006. All views mine unless stated otherwise
I worked on rare genetic diseases during my PhD and looked for novel disease causal genes – which I was lucky enough to find1. I also became familiar with the state of rare disease therapeutics: there over 7,000 rare diseases for which only %5 have therapies2. A large majority of rare diseases are neglected by Pharma companies most probably as the market is not as big as it is for common diseases (e.g. obesity, diabetes, COPD). Thus, when I was approached by an old family friend out of the blue and told that his 11 month-old son was a spinal muscular atrophy (SMA) type 1 patient, I straight away thought “the child probably has no hope“.
I did not mention the lack of therapies for rare diseases to my friend and did some research about SMA – a severe neuromuscular disorder where many patients die before the age of two. I was surprised to see that there was an apparently effective ‘cure’: Zolgensma, a gene therapy/drug that Novartis are offering for ~$2.1 million – the world’s most expensive drug at present. Although the drug is FDA and EMA approved, the NHS does not offer the drug at the moment as it has not been reviewed by the NICE committee – which thoroughly reviews all credible drugs and advises the NHS on whether to offer it to UK patients or not.
As we saw that quite a few parents ran successful crowdfunding campaigns and got their children to have the therapy, we decided to do the same (Metehan’s Gofundme page). As the crowdfunding campaign gathered pace, I was sent a tonne of emails – including the academics listed below – asking how Novartis can charge such a price for one drug. While we understand that this is not just a quest for profits and the price reflects R&D and production costs as well as Zolgensma’s position compared to competitors such as Spinraza (Biogen) – offered by the NHS, which is thought to cost around ~£400,000 per patient (real price unknown due to undisclosed agreement3) for just the first year – we believe that Novartis should provide a breakdown of what the profit margin of Zolgensma is per patient.
While we commend Novartis and other companies for investing in rare diseases and can only hope more would follow suit, disclosing profit margins would be most ethical thing to do, which in turn can provide a room for negotiation for patients, and low and middle-income countries (LMIC).
Dr A. Mesut Erzurumluoglu, Research Associate/Genetic Epidemiologist (MRC Epidemiology Unit, University of Cambridge)
Signed by:
Dr Zeynep Hulya Gumus, Assistant Professor of Genetics and Genomic Sciences (Icahn School of Medicine, Dept. of Genetics and Genomics)
Dr Sevinc Ercan, Associate Professor of Biology (New York University, Faculty Director of Diversity, Equity and Inclusion)
Prof. Cem Say, Professor of Computer Science (Bogazici University, Dept. of Computer Science)
Tambuyzer, E. et al. Therapies for rare diseases: therapeutic modalities, progress and challenges ahead. Nature Reviews Drug Discovery19, 93-111 (2020).
This is a post inspired by a question I saw online: Which single public health intervention would be most effective in the UK?
I would like to share my own views on the question although don’t expect anything comprehensive as I don’t have much experience about how an idea can be taken further to impact policy and public health practice.
Legend has it that a great chess player travelled to Manhattan to take part in a World Chess tournament. Looking around Central Park, he saw that a crowd had gathered around a street chess player who was offering money to those who could beat him. He decided to give it a go – and after a gruelling match, they shaked hands on a draw. This dented his confidence and ultimately caused him to return to his homeland without taking part in the tournament.
Little did he know that the street chess player was a grand master who wanted to pass time before taking part in the same the tournament.
What has this got to do with a public health intervention? I will come back to it…
From my observations over the last 7-8 years as a scientist studying different common diseases such as diabetes – to which £1 of every £10 of the NHS’s budget is spent on, obesity – which is the major risk factor for heart attacks, and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) – currently the third leading killer in the world, it is clear that cheap and effective treatments for these diseases are a long way away. This is not to say that there is no progress as there is tremendous research being carried out on (i) understanding the molecular causes of (e.g. genes, proteins that cause) these diseases and (ii) developing new therapies. The continuous economical costs of treating patients with current state-of-the-art therapies is reaching infeasible levels with a significant proportion being wasted on patients who do not adhere to their prescriptions properly1 and ‘top selling’ drugs being so inefficient that up to 25 patients need to be treated in order to prevent one adverse event such as a heart attack2. These diseases drain the NHS’s budget, cost the lives and healthy years of hundreds of thousands of people and causes emotional distress to the patients and their loved ones. If something is not done now – and quick – latter generations may not have an NHS that is ‘free and accessible to all’ to rely on as the system is already showing signs of failure in many parts of the country3,4 – although costing around 1 in 5 of the government’s annual budget.
Parents need help!
What is also striking about these diseases is that up to 9 in 10 cases are thought to be preventable. Thus, concentrating on prevention rather than ‘cure’ makes most sense as the only economically feasible solution lies here. No single public health intervention is going to solve all the problems that the UK health system faces currently but one thing that has always stared me in the face was how clueless and/or irresponsible most parents are, regardless of which socio-economic stratum they belong to – writing this sentence as I read an article on a teenager who died from obesity after his mother continually brought takeaway to his hospital bed5. The consequence is children living through many traumatic experiences, picking up bad habits and developing health problems due to a combination of ignorance, lack of guidance and toxic environments.
A wise man was once asked: “How do we educate our children?” and he is said to have replied “Educate yourself as they will imitate you”. As a new father, I got to observe first-hand that my child is virtually learning everything in life from myself and my wife. Thinking back, my parents never smoked, did not allow any visitors to smoke in the house, and kept me away from friends who smoked. Their actions were the main factor for myself and my three siblings to never start smoking – although there was pressure from my school friends. Research suggests that this is true across the general population, that is, if parents do not smoke, their children are more likely to become adults who will not either6; if parents prepare healthy food, their children will do too; if parents do not drink or drink moderately, the children will do too; if parents are educated, their children will be too7; and the list goes on… As the only economically feasible hope seems to be prevention, there is no better place to start than educating parents.
Since starting as a researcher at my current institute, I have been to a dozen or so ‘induction courses’, taking lessons on a variety of subjects from ‘equality and diversity’ to ‘fire safety’ to ’unconscious biases’. Although most seemed a bit of a time waster at first, after enrolling to them, I soon accepted that these were important as I did not know how crucial they were in certain situations – situations that are more common than one would think. I would not have attended them if they were not mandatory.
However, arguably, none of these skills that I picked up in these induction courses are as important as being a good parent and helping my children achieve their potential physically, intellectually, psychologically, emotionally and socially. I think it is irresponsible that there exists no mandatory training before people become parents. We as parents are expected to be not just people who keep our children alive by providing for them, but we are also expected to be good dieticians, sleep coaches, pedagogues, psychiatrists, life coaches, friends… Unsurprisingly, many parents are failing horribly as we are not equipped with a solid foundation to guide them properly. The result is: one-third of the population is obese, one-fourth drink above advised thresholds, one-fourth of students report to have taken drugs, one-fifth smoke (noting that vaping is not included in this figure), one-fifth show symptoms of anxiety or depression and up to one-tenth may be game addicts.
To help parents in this long and extremely difficult journey of parenthood, I propose mandatory courses tailored for first-time parents – with exemptions & alternatives available. The specific syllabus and the length of the course should be shaped by pedagogy, public health, psychology, sociology, and epidemiology experts but also by the parents themselves.
In this course parents can:
Be persuaded about the importance of such a course – just as I learned that spending time learning about fire safety was not a bad idea
Be provided with links on where to easily find reliable information (e.g. NHS website)
Learn about the mental and physical health aspects of smoking, drinking alcohol, exercising, eating high sugar content food, pollution, watching TV, reading books, cooking healthy food, mould, asthma triggers, excessive use of social media etc.
Feedback any problems they have to a central panel and make suggestions as to how the course could be improved
Hear about local activities (e.g. ‘Stop smoking’ events, English courses, even events such as Yoga classes)
Receive information about who they can contact if they themselves have addiction problems (e.g. smoking, alcohol, drugs, gambling)
Learn about what to look out for in their children (e.g. any obvious signs of physical and mental diseases, bullying)
Be encouraged to support their children achieve their potential – no matter what background they come from
Be encouraged to offer help in local as well as national problems such as the organ donor shortage, climate change (recycling, carbon emissions), air pollution etc.
Be reminded of the responsibility to provide future generations a sustainable world
Be taught about the relevant laws (e.g. child seat, domestic abuse, cannot leave at home on their own).
I believe if the course is designed with the help of experts but also by parents, the course can be engaging and lead to more knowledgeable parents. This is turn will lead to positive changes in behaviour and a significant drop in the incidence of unhealthy diets/lifestyles, (at least heavy) smoking, substance use and binge drinking – major causes of the abovementioned common diseases. I think to ensure that parents engage and take part in the process, an exam should be administered where individuals who fail should re-take the exam. Parents who contribute to the process with feedback and suggestions can be rewarded with minor presents or a simple ‘thank you’ card from the government itself – a gesture that is bound to make parents feel part of a bigger process. Parents who are engaged in this process will also be encouraged to engage with their children’s education and help their teachers when they start going to school. Parental participation in turn, will positively affect academic achievement and the healthy development of children – a phenomenon shown by many studies8,9. Incentives such as additional child tax credit/benefit and/or paid parental leave for both parents should be considered to increase true participation rates.
These courses can then be accompanied by a number of optional courses where NGOs and volunteers from the local community can offer advice on matters such as ‘how to quit smoking?’, ‘how to find jobs?’, online parenting, English language courses (for non-speakers), and engaging children with local sports teams. I would certainly volunteer to give a session on the genetic causes of diabetes and obesity – and I know there are plenty of academics and professionals (e.g. experienced teachers, solicitors) out there whom would happily offer free advice to those who are interested. There are NGOs providing information on almost all diseases and health-related skills (e.g. CPR, first-aid) and this course would offer a more targeted and cost-efficient platform for them to disseminate their brochures and information on their upcoming events.
Many upper-middle to upper class parents regularly attend similar courses and events – and making this available to every parent would represent another way to close ‘the gap’10. Old problems persist but new ones are added on top such as online gaming, e-cigarettes, FOMO and betting addiction – and the courses can evolve with the times. A government which successfully implements such a course can leave a great legacy as social interventions have long lasting impact and even affect other countries.
One could argue that a course like this should be offered to every citizen at few key stages in their lives (e.g. first parenthood, before first child reaches puberty) – and that would be the ultimate aim. But as this option may initially be very costly and hard to organise and focusing on parents ensures that not only the parents are educated but consequently the children are too – making the process more cost efficient. The first courses could be trialled in certain regions of the country before going nation-wide.
We are all in the same boat – whether we realise or not
I would like to diverge a little to mention the potential sociological benefits of the proposed course: Tolstoy, in Anna Karenina wrote “Happy families are all alike; every unhappy family is unhappy in their own way” – also an increasingly used aphorism in public health circles. However, I observe and believe that many of us are unhappy due to similar reasons: we all want to be listened to, understood and feel like we are being cared about. I believe the proposed course accompanied with an honest feedback system would be a great start in getting the ‘neglected masses’ involved in national issues.
I would like to finish by returning to the little story at the start. I believe that many parents, especially those from poorer backgrounds, give up trying for their children early on as they do not think that they or their children can compete against other ‘well-off’ individuals and therefore see no future for themselves. Their children and grandchildren also end up in this vicious cycle. But if they get to see first-hand in the proposed course that we all – rich and poor – start from not too dissimilar levels as parents and have the same anxieties about our children can also motivate us all to push a little bit extra and hopefully close the massive gaps that exist between the different socio-economic strata in the UK11 – and ultimately decrease the prevalence of the diseases that are crippling the NHS.
Further reading
Shork, N. 2015. Personalized medicine: Time for one-person trials. Nature. 520(7549)
Bluett et al., 2015. Impact of inadequate adherence on response to subcutaneously administered anti-tumour necrosis factor drugs: results from the Biologics in Rheumatoid Arthritis Genetics and Genomics Study Syndicate cohort. Rheumatology. 54(3):494-9
Mike Vuolo and Jeremy Staff. 2013. Parent and Child Cigarette Use: A Longitudinal, Multigenerational Study. Pediatrics. 132(3): 568–577
Sutherland et al. 2008. Like Parent, Like Child. Child Food and Beverage Choices During Role Playing. Arch Pediatr Adolesc Med. 162(11): 1063–1069
Sevcan Hakyemez-Paul, Paivi Pihlaja & Heikki Silvennoinen. 2018. Parental involvement in Finnish day care – what do early childhood educators say? European Early Childhood Education Research Journal, 26:2, 258-273
Jennifer Christofferson & Bradford Strand. 2016. Mandatory Parent Education Programs Can Create Positive Youth Sport Experiences. A Journal for Physical and Sport Educators. 29:6, 8-12
It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is most adaptable to change – attributed to Charles Darwin
“How did you get accepted to Cambridge?”
I saw a tweet a while ago which said something along the lines of: “If you’ve been asked the same question three times, you need to write a blog post about it”. I get asked about how I got my current postdoc job at the University of Cambridge all the time. Therefore, I decided to write this document to provide a bit of a backstory as I did many things over the years which – with a bit of luck – contributed to this ‘achievement’.
It is a long document but hopefully it will be worth reading in full for all foreign PhD students, newPostdocs and undergraduates who want an introduction to the world of academia in the UK. I wish I could write it in other languages (for a Turkish version click here) to make it as easy as I can for you, but I strived to use as less jargon as possible. Although there is some UK-specific information in there, the document is mostly filled with general guidance that will be applicable to not just foreign students or those who want to study in the UK, but all PhD students and new Postdocs.
I can only hope that there are no errors and every section is complete and fully understandable but please do contact me for clarifications, suggestions and/or criticism. I thank you in advance!
To make a connection between academia in the UK and the quote attributed to Darwin above, I would say being very clever/intelligent is definitely an advantage in academia but it is not the be-all and end-all. Learning to adapt with the changing landscape (e.g. sought-after skills, priorities of funders and PIs), keeping a good relationship with your colleagues and supervisors, and being able to sell yourself is as, if not more important. Those who pay attention to this side of academia usually make things easier for themselves.
I hope the below document helps you reach the places you want to reach:
A really useful document for UK PhD students – particularly those from abroad. It's Mesut's personal take, focused on genepi, but there is some really useful stuff here. https://t.co/V4sEy5vXMQ
Twitter’da gördüm sanırım: “Aynı soru sana üç defa sorulduysa bir blog yazısı yazma vakti gelmiştir”e benzer bir cümleydi. Ben de “Cambridge Üniversitesi’ne nasıl kabul aldın?” ve benzeri sorularla pek çok defa karşılaştıktan sonra birşeyler karalamaya karar verdim. Leicester Üniversitesi’nde çalışırken bunun onda biri dahi sorulmamıştı 😉
Doktoraöğrencilerine, doktorayı yeni bitirenlere ve akademik kariyer düşünen gençlere yönelik uzun bir doküman hazırladım. Az da olsa ingilizce terimler kullandım ama merak eden herkes okuyabilsin diye elimden geldikçe azaltmaya çalıştım (Not: iyi derecede ingilizce bilmeyenlerin iyi üniversitelere girmesi, hasbel-kader girdiyse de oralarda tutunması zor).
Okuyacağınız herşey benim şahsi düşüncelerim ve hiçbirine katılmak zorunda değilsiniz. Eminim yazdıklarımda hatalar ve eksikler olacaktır; bunları da bana bildirirseniz dökümanı hep beraber geliştirmiş oluruz. Katkıda bulunanlara da bir şekilde değineceğim. Şimdiden teşekkürler!
Darwin’e atfedilen yukarıda paylaştığım hakikat dolu sözle bir bağlantı kuracak olursam, evet, bir akademisyen için çok akıllı/zeki olmak bir avantajdır. Ama oyunun kurallarını (örneğin ‘arkadaşlarım/hocalarımla aramı nasıl iyi tutarım?‘, ‘iyi makale nasıl yazılır?‘, ‘nasıl fon getiririm?‘i) öğrenmek ve onlara göre adapte olmak da en az o kadar önemli – özellikle akademide oldugu gibi ‘oyun’un kuralları devamlı degişiyorsa… İşin bu kısımlarına da vakit harcayın.
Aşağıdaki dökümanda “Doktora sürecinde nelere dikkat etmeliyim?”, İngiltere’de akademik kariyer opsiyonları, “CV ve ‘Personal statement’ nasıl hazırlanır?“, ‘mülakat anı, öncesi ve sonrası neler yapmalıyım?‘, tez yazarken dikkat edilecekler, makale yazarken dikkat edilecekler ve prosedür, “Hocanızla ilişkiniz nasıl olmalı?” gibi konularda bilgiler ve tavsiyelerim bulunuyor. Umarım yardımcı olur. İlgileneceğini düşündüğünüz arkadaşlarınıza da yollarsanız sevinirim.
Ben de soranlara "akademik eğitim ve araştırma kariyerimle ilgili geriye dönüp baktığımda, hep kritik anlarda dört ayak üzerine düşmüşüm" diyorum
Doktora ve sonrası tanıştığım arkadaş ve Hocalarımın birçoguyla samimiyim – işim düşse ya da referans istesem anında yardımcı olurlar https://t.co/l2KcyPnxwk
Rafşan Çelik’le Cambridge Üniversitesinde Akademisyen Olmak ve İngiltere’de Yaşam, Kültür ve Akademik Hayat uzerine (Instagram üzerinden*) söyleşi yaptık (3:38’de başlıyor).
Doktora arayan arkadaşlar 'Britanya’da okumak/yaşamak' adlı blog yazımdan "Anladıgım kadarıyla Ingiltere’de burslu kabul almak biraz zor"la başlayan soruya verdiğim cevabı okuyup sonra yukarıda paylaştığım dokümanı bakabilirler – böylece daha yararlı olurhttps://t.co/qzFTK0FYWA
İngiltere'de üniversitelerde bu aralar 'REF' (Research Excellence Framework) sezonu. Her 7 yılda bir İngiliz hükümeti üniversitelere belli kriterlere göre milyonlarca pound para veriyor. Bu seferki 2021'de karara bağlanacak. #ingiltere#doktora#phd#cambridge#oxford
Ingiltere’de üniversiteler – genel kurallara uyma dışında – devletten bağımsızdır. Örneğin hepsi kendi fonunu kendi bulur, yani büyük bir şirket gibi işlerler. Fakat en büyük fon 7 senede bir devletten gelir – üniversitelerin başarı seviyesine göre. Bu da onunla ilgili bir Tweet zinciri
Full house! olan bu sıcak, serbest ve samimi toplantı için teşekkür. Toplantı sonrası, Cambridge Üniversitesi'nden genç akademisyen Mesut Erzurumluoğlu'nun @mesuturkiye "İngiltere'de Akademik Kariyer"yazısı herkese dağıtıldı:https://t.co/iimDL0FkrQ
Kıymetli Prof. Hikmet Geçkil Hocamın da bu dokümanı tavsiye ettiğini gördüm ve mutlu oldum. Umarım faydalı olmuştur
Hocam bu kaynak için teşekkür etmek istiyorum, gerçekten çok faydalı. Ağustosta detaylıca okudum, CVmi ve supportive statement ımı ona göre duzenledikten sonraki başvurularimdan bir kabul aldım, bir de Oxford'tan interview offer aldım.
Research outputs of Turkey-based academics in relation to the previous year. This Freedom for Academia (FfA) study identified a significant reduction (11.5% on average) in the research output of Turkey-based academics in 2017 compared to 2016. When the average increase of 6.7% per year observed in the research output of Turkey-based academics between 2008 and 2015 is taken into account, this translates to a decrease of over 7,000 papers than the expected figure in 2017 in journals indexed by SCOPUS – a bibliographic database of peer-reviewed literature. Image Source: freedomforacademia.org
Freedom for Academia (website), a group consisting of (incl. myself) “British and Turkish academics/researchers who are willing to lend a helping hand to our colleagues and bring the struggles that they face to the attention of the public and academic circles”, has just published an ‘Annual report 2017’ on the effects of the AKP government’s large-scale purges on the research output of Turkey-based academics, titled:
7,000 papers gone missing: the short-term effects of the large-scale purges carried out by the AKP government on the research output of Turkey-based academics
(click here to access full article with photos, or ‘print friendly’ version from here)
Firstly, as a Turkish citizen living in the UK – who loves his country of origin (also a proud British citizen), I am heartbroken, disappointed and terrified, all at the same time, with what has been going on in Turkey for some time now. Within the last 18 months or so, thousands of academics – as well as tens of thousands of other civil servants – have lost their jobs due to decrees issued by the Turkish government. None of them have been told how they are linked to the “15th July 2016 coup attempt” and what their crime (by international standards) was.
The percentage change in research outputs of 12 Turkish universities in relation to the previous year
These large-scale sackings have undoubtedly had an impact on the state of Turkey-based research and academia. The report tries to quantify the relative decreases in the research output of Turkey-based academics in different academic fields, and speculates on the causal factors. They find, on average, a ~12% decrease in the research output of Turkey-based academics in 2017. They also identified substantial decreases in the research outputs of some of Turkey’s top universities such as Bilkent (-9%), Hacettepe (-11%) and Gazi (-20%) in 2017 compared to 2016. Both Süleyman Demirel University and Pamukkale University, which lost nearly 200 academics each to governmental decrees issued by the AKP government, showed nearly a 30% decrease in 2017 compared to 2016.
I believe, a decrease in the number of publications is just one of the ways academia in Turkey has been affected overall. Turkey/Turkish academia wasn’t a place/group necessarily known for its work/scientific ethic and any ethics that was present before these large-scale dismissals has now definitely disappeared as the posts left by the dismissed academics is being filled by cronies (as I had stated in my Chemistry World interview in August 2017). These cronies are then going to hire individuals who are not necessarily good scientists but good bootlickers like themselves, and even if everything became relatively ‘normal’ (e.g. state of emergency lifted, academics in prison are acquitted) today, it would still take tens of years to change the academic circles that have been poisoned because of nepotism/cronyism, governmental suppression and political factionalism. In fact, academics in Turkey are so divided that not many cared when over eight thousand of their colleagues were dismissed as “members of a terrorist organisation”, as they did not belong to their ‘creed’ (e.g. to their ‘Kemalist’ or ‘Nationalist’ or ‘Islamist’ or ‘Pro-Kurdish’ groups). I try and follow many Turkey-based academics, and unfortunately, I barely see them talk about anything other than political issues – not on scientific and/or social advancements as academics/intellectuals should be doing. I tried to make my point in a short letter I wrote to Nature and in a (longer) blog post: Blame anyone but the government (Mar 2017).
Finally, I agree with the conclusions of the report that the sharp decrease of ~18%* in the research outputs of Turkey-based academics in relation to the expected 2017 figures is likely to be due to a combination of factors, especially psychological stresses endured by academics; and not just due to the absolute number of the purged academics (~6% of total), as outlined in the discussion section of the report.
*6.5% average increase every year between 2012 and 2016 + 11.5% decrease in 2017 figures compared to 2016 figures
Number of papers published by Turkish researchers drops by 28% following purge of academics https://t.co/IRigr0FqSL
Research outputs of Turkey-based academics in relation to the previous year. Image from Freedom for Academia website
Freedom for Academia, a group consisting of “British and Turkish academics/researchers who are willing to lend a helping hand to our colleagues and bring these injustices to the attention of the public and academic circles”, has just published a report on the effects of the AKP government’s purges on the research output of Turkey-based academics, titled: The short-term effects of the large-scale purges carried out by the AKP government on the research output of Turkey-based academics (click to see full article on a new page).
Firstly, as a Turkish citizen living in the UK (also a proud British citizen), I am heartbroken, disappointed and terrified, all at the same time, with what is going on in Turkey at the moment. Within the last 10 months or so, thousands of academics – as well as tens of thousands of other civil servants – have lost their jobs due to decrees issued by the Turkish government. None of them have been told how they are linked to the “15th July 2016 coup attempt” and what their crime (by international standards) was.
These large-scale sackings have undoubtedly had an impact on the state of Turkey-based research and academia. The report tries to quantify the relative decreases in the research output of Turkey-based academics in different academic fields, and speculates on the causal factors. They find, on average, a ~30% decrease in the research output of Turkey-based academics in 2017 – likely to be an underestimate because of the extrapolation method used (i.e. if there is a downward trajectory in the research outputs of Turkey-based academics – which there clearly is – then multiplying the cumulative figure on the 31st May 2017 by two is going to overestimate the 2017 figures).
Finally, I agree with the conclusions that the sharp decrease in the research outputs of Turkey-based academics in relation to the 2016 figures is likely to be due to a combination of factors, especially psychological stresses endured by academics; and not just due to the absolute number of the purged academics, as outlined in the discussion section of the report.
PS: Myself and Dr Firat Batmaz from Loughborough University were invited by Dr. Ismail Sezgin to give two interviews (one in English and one in Turkish) on this report and share our thoughts on the state of Turkey-based academia. You can view these below:
Addition to blog (08/08/2019) – a crude analysis for 2018:
Fizik, Biyoloji, Kimya, Jeoloji gibi ‘doğal bilimler’ dünyasının en gözde basım evlerinden biri olan Nature Publishing Group’un 2016’dan beri her sene yayımladıgı ‘Nature Index’ sıralaması açıklandı geçenlerde
“Union Jack” Birleşik Krallık (United Kingdom; Ingiltere, Galler, Iskoçya ve Kuzey Irlanda)’ın bayragıdır. (Not: Spesifik sorusu olanlar bana Twitter ya da emailden ulaşabilirler; Not 2: ‘Ünlü Ingiliz Atasözleri’ en aşagıda)
Ben 12 yaşındayken (2000) ailecek İngiltere'ye taşındık ve ingilizcem neredeyse sıfırdı. Bunu duyan (Karen Holman adında) Sınıf Öğretmenim, kendimi evimde hissedeyim diye tüm arkadaşlarıma Türkçe cümleler dağıtmış. Sınıfa girer-girmez arkadaşlarımın hepsi bana "Hoşgeldin" dediler
Sıkıcı bir giriş olacak ama öncelikle bir-iki şeyden bahsetmeliyim: hayatının çogunu Ingiltere’de geçirmiş*, ingilizlerin arasına nispeten karışmış ve Britanya egitim sisteminde (nispeten) başarılı olmuş biri olarak, ingiliz kültürü hakkında gözlem yapma fırsatım oldu. En sonda söylecegimi başta söylecek olursam: Kanaatimce, genellersem, birçok güzel hasletlere sahipler ve bana kalırsa (banal olacak ama) “Anadolu insanı” ve “müslüman halklar” olarak ingilizlerden ögrenecegimiz çok ama çok şey var. Ufak bir ülke olmasına, popülasyonu da çok yüksek olmamasına ragmen (~65 milyon), neredeyse hayatın her alanında en üst düzeyde insan(lar) yetiştirmişler – eski bir anket olsa da, Wikipedia’da 100 Great Britons listesine bakmanızı tavsiye ederim. Kanaatimce, millet olarak ulaştıkları seviyelere ulaşmalarında kurdukları sistemler kadar, (‘sivil toplum’ olarak güçlü olmalarında) kültürlerinin de büyük önemi var.
Aşagıda sıraladıgım, bize/size göre “yanlış” olan, bazı hasletlerinde ise “kendi bilecekleri iş!” demek lazım; malum din, dil ve kültür farklılıkları var. Bu yüzden bize göre “saygısızlık/edebsizlik/ahlaksızlık” olarak görünen şey, onlara göre degil.
Bu gözlemlerimin bazılarını, (sıralama yapmadan) çok genelleyici bir şekilde, üç başlık altında sizlere sunmak isterim. Lütfen her gözlemin yanında, bizim kültürümüz/alışkanlıklarımızın o konuda onların gözünde nasıl durdugunu düşünelim ve hangisi iyiyse onu hayatımıza örnek alalım. Ben böyle yapmaya çalıştım hep. Umarım Ingiliz kültürünü merak edenler/ögrenmek isteyenlere bir nebze yardımcı olur. Bir ülkenin kültürünü bilmeyince, insan dili iyi bilse/konuşsa dahi, çok pot kırabiliyor.
Burada yazdıklarım genelde orta-sınıf ingilizler için. Ingilizlerin sahip oldukları sosyo-ekonomik statüye göre karakter/hasletleri, hatta diyetleri (yöresel aksanları bile; dinlemek için tıklayın) dahi çok degişiyor . Bu da anca tecrübeyle gözlemlenebilir ancak işçi sınıfı ingilizlerin hayatını hızlıca – tabi dramatize edilmiş halde – ögrenmek için Eastenders ya da Coronation Street dizilerine bakabilirsiniz. Ingilizler kesinlikle homojen bir toplum degiller; ve bireysel olarak çok fazla ‘degisik/unique’ tipten insanı gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca, genel olarak, sivil toplum anlayışları da çok gelişmiştir. Son olarak, sosyo-ekonomik statü yükseldikce aşagıda bahsettigim ‘British value‘lara daha sadık yetişiyorlar
Cok bilinen Ingiliz ikonları. Kralice, Anglikan kilisesinin başı ve “dinin koruyucusu”dur. Ingiltere’nin Hristiyan kesiminin çogu Protestan’dır, fakat Katolik olanlar da az degildir (~4 milyon civarı)
İngilizler denince aklıma herşeyden önce nezaket (politeness) ve sadelik (simplicity) geliyor. Siz de nazikçe ve sade bir hayat yaşıyorsanız, büyük bir ihtimalle Ingiltere’de ve Ingiliz sisteminde fazla problem yaşamayacaksınız. Bu iki hasletten sonra da pragmatizm denebilir – orta sınıf bir İngiliz kendisine fayda getirmeyecek bir işle fazla uğraşmaz; rahatını bozmaz. Bu yüzden ingiliz ‘fanatik’leri (devletçi/milliyetçi, ırkçıları) bile genelde bizim fanatiklerimize göre daha az şiddetlidir (daha az “dava”sına bağlıdır).
Kurallara uyarlar ve üç kagıtçılıga fazla kafa yormazlar. Bir arkadaşım anlatıyor (örnek olsun diye): eskiden tren istasyonlarında çok fazla görevli bulunmuyordu. Bir orta yaşlı kadına “görevliler olmamasına ragmen, neden her defasında bilet alıyorsunuz?” diye sordugumda, kadının verdigi cevap: “üç kagıtçılık/hırsızlık kötü birşeydir!“. Bitti.
Hayatın her alanında ama özellikle trafikte çok sakin ve sabırlıdırlar – hatta bizim gibi hep acele iş yapanlar için bazen çıldırtıcı şekilde sabırlı olabiliyorlar. Yol isteyene, en kalabalık saatlerde dahi, yol verirler (sizin de aceleniz varsa, arkada çıldırırsınız; fakat yapacak birşey yok!). Kesinlikle kırmızı ışıkta geçmezler.
Ezilen/hakkı yenilen kesimlerin yaşadıkları sıkıntılara karşı duyarlılardır; ondan (bazılarımıza ilginç gelse de) LGBT’ler ve (kültürlerine saygı duyan ve sisteme entegre olan) azınlıklara karşı sempati duyarlar.
Insanların kesinlikle din ve ideolojilerini araştırmazlar/ilgilenmezler. O konular hakkında konuşan çok az insan vardır.
Cuma ve Cumartesi dışarıda (çogunlukla “pub”larda) içer (eğer evlerine uzak bir yerdeyse, eve taksiyle dönerler – kesinlikle içkili araba sürmezler), Pazarları ise evlerinde dinlenirler. Zengin/kalbur üstü/elit olanlar ise daha çok restoranlara giderler.
Cuma geceleri sokaklarda çok sarhoş gezinir fakat çogunlukla (kendilerine verdikleri zarar dışında) zararsızdırlar. Size seslenirlerse duymamış gibi yapıp cevap vermeyin, yoksa peşinize takılabilirler. Aynısı sokaklarda yaşayan evsizler için de geçerli…
Cogunluk başka bir dil ögrenmez. Okul yıllarında çogunlukla Fransızca (bazıları da Almanca) ögrenirler; onu da sonradan geliştirmezler.
Haftasonu dışarı çıktıklarında önce eglenir (çogunlukla pub/barda içer, cebindeki paranın çogunu harcar), sonra ceplerinde kalan parayla da yemek yerler.
Şaşırtıcı şekilde “görmüş/geçirmiş”tirler. Genç yaşta olanlarının dahi, dunyada gormedikleri ülke/kültür, tatmadıkları yemek/içki kalmamıştır.
Futbol, Rugby ve Cricket en sevdikleri sporlardır. Halk olarak, Tenisi de Wimbledon turnuvası başladıgında takip ederler. Fakat her alanda önemli sporcular yetiştirmeye calışırlar ve okul çaglarında (her alanda) yetenekli çocukları arar/bulurlar. Yaşlıların arasında yaygın olan sporlar ise Bowls ve Golf’tür.
Hava durumu hakkında konuştukları kadar başka bir konu hakkında konuşmazlar.
En ufak bir güneş çıktıgında, ailecek cümbür-cemaat parklara akın eder ve güneşlenirler.
Kurallı oyunlarda, eskiden kalan en basit protokol/kültürlerini/’centilmenlik kuralı’nı dahi korurlar. Örneğin hakimleri, hala peruk (judge’s wig) giyerler. Genel seçimler, hiçbir hukuki ve hatta mantıki sebebi olmamasına rağmen, hep Perşembe gününe denk getirilir. Cricket’de ‘Ashes’ turnuvasında Avustralya’ya karşı oynadıklarında, kazanan hala ufacık bir kupa olan ‘Ashes urn’ kupasını kaldırır. Wimbledon turnuvası sırasında ‘strawberry and cream’ (krema ve çilek) yerler – onu yemek zorundaymışsın gibi bir ortam oluşur. Rugby maçında rakip oyuncu penaltı çekerken, bütün stat sessiz durur – aynısı Tenis maçı için de geçerlidir. Cornwall bölgesinde tost ekmeği/scone’un üzerine önce reçel sonra kaymak (clotted cream) konur. Hemen yan bölge olan Devon’da ise önce kaymak sonra reçel konur. Bu tarz kurallara uymayanlardan irite olurlar
Hukuk herşeyin üstündedir. “Millet”in canı başka birşey istese dahi, hukukun dışına çıkılmaması gerektigini içselleştirmişler.
Tarih/kültüre büyük saygı gösterirler; tarihi hiçbir şeyin (bina, yol, yeşil alan) değiştirilmesine izin vermezler. Belediyeden ve komşularınızdan izin almadan evinizin önünde dahi (ciddi) degişiklik yapamazsınız.
Doğaya da çok önem verirler. Ülkenin/şehirlerin en pahalı yerlerinde (Londra’daki Hyde Park gibi) çok büyük parklar görmek mümkündür.
Degişik/sıradışı insanları severler. Sıradanlıgı/sıradan insanları ise sevmezler; halk nazarında, iş dünyasında veya akademik dünyada önemli yerlere gelmeleri çok zordur bu tip insanların.
Insanlar bilmedikleri/araştırmadıkları konularda konuşmaktan sakınırlar.
Sadeligi severler; göze batacak lüksten kesinlikle kaçınırlar (pahalı araba, altın bilezik vb.). Evi çok uzakta olmayanların birçogu işe bisikletle ya da yürüyerek gelir – üniversite hocaları ve milletvekilleri arasında da böyleleri az degil.
Devlette önemli yerlere gelmiş insanların onlara hizmetkar olması gerektigini bilirler. Onlara bizdeki gibi yalakalık yapmayı bırakın, devamlı eleştirir hatta kafa tutarlar. Milletvekilleri/liderler de bu hali kabullenmişlerdir; ve kesinlikle halka/elestirenlere karşı ters bir hareket yap(a)mazlar.
Christmas’a 3-4 ay önceden maddi/manevi (özellikle maddi olarak) hazırlanmaya başlarlar. Eş-dosta bol bol kart alır/gönderirler. Kart sektörü bu dönemde inanılmaz kar yapar, posta servisleri ise inanılmaz yavaşlar bu donemde.
Kraliçe (2nci Elizabeth) halk nazarında çok önemli bir yerdedir. Ama onu “eleştirilemez/alay edilemez” görmezler. Onun hakkında saygı sınırlarını fazlasıyla aşan şaka/skeçler yapan komedyenler, (devletin kanalı) BBC’de dahi iş bulur.
Okuma alışkanlıkları vardır; otobüs/metrolarda çogunun elinde bir kitap görmek mümkündür.
Çocuklarına (kendi kişisel inançlarına ters düşse bile) açık görüşlü olmayı ögretirler ve kendilerine güvendikleri ve çok çalıştıkları takdirde hayatda istedikleri herşeyi başarabileceklerini aşılarlar. Fakat kurallara/kanunlara uymayı da hep tembihlerler. Cocuklarıyla (özellikle küçükken) sokaktan karşıya geçerken, yol boş olsa dahi yayalar için yeşil yanmadıkca geçmezler.
Bilim adamları, entellektuelleri, sanatçılarına büyük saygı gösterirler. Brian Cox, Stephen Hawking, Richard Dawkin, David Attenborough, Jim Al-Khalili gibi entellektuel/akademisyenlerin sundugu programlar izlenme rekorları kırar.
Churchill, Darwin, Queen Victoria, Shakespeare, Charles Dickens, George Orwell, Oscar Wilde gibi tarihi şahsiyetlere de (biraz eski bir liste de olsa, link de fazlası var) çok önem verirler. Iskoçlar da ise ayrıca William Wallace ve Boudica çok önemli tarihi şahsiyetlerdir.
Eleştiriyi (bizim gibi) kişiselleştirmezler. Kendilerini çok ciddiye almazlar. Cok ciddiye alanlardan da irite olurlar. Hatta kendileriyle (belli bir standart/kalitede) alay etmeyi severler. Komedi anlayışları dahi çogunlukla bunun üzerinedir; ondan anlamayız biz. Bu yüzden de kültürlerini tanımadan şakalarına gülmek zorlaşır. Komedi anlayışlarını ögrenmek için, Stewart Lee, Michael McIntyre, Russell Howard, Ricky Gervais, Jimmy Carr, Stephen Fry gibi komedyenlerini izlemenizi tavsiye ederim. Ayrıca Twitter’da ‘Very British Problems’ hesabını da takip edebilirsiniz (kitabı da var – “Sorry I’m British“i de tavsiye ederim). Mr Bean (Rowan Atkinson), Monty Python (grubu) ve Charlie Chaplin ise Ingilizler hepsinin bildigi eski komedyenlerdendir.
Haftaiçi dışarıdan yemek yerler: her gün farklı bir mutfak denerler (Çin, Italyan, Turk/kebap, Hint mutfagı favorileridir).
Polis, ırkçılık, cinsiyetçilik, homofobi, islamofobi/anti-semitizm ve nefret söylemlerini çok önemser; aradıgınızda anında kapınızda olurlar. Kaza ve hırsızlıga dahi (çok ciddi, ölümlü bir olay degilse) bu kadar önem vermiyorlar.
Genel olarak ‘Patriotic’ (vatansever) olsalar da, evlerinin/binalarının önünde fazla asılı bayrak gormezsiniz. Bayrak (Union Jack) kesinlikle bizdeki gibi kutsal birşey degildir. Bayraklarını giysi (hatta iç çamaşırı ve çorap) olarak giyenler de görebilirsiniz. Evinin önünde Ingiltere bayragı (St George’s Cross) asanlar, çogu zaman ırkçı Ingilizlerdir (örnek: English Defense League gibi grupların üyeleri/sempatizanları).
Kendi dert/problemini/fikrini anlatmak isteyenler arasında, sadece somut konuşanlara deger verirler; duygusallık onlara işlemez. Özellikle “şöyle uçarım, böyle kaçarım”a kesinlikle deger vermezler.
Şikayet kültürleri vardır ve şirketler/devlet daireleri şikayetleri ciddiye alırlar. Bundan dolayı, millet herşeyi şikayet eder. Sikayetlerini kale almayanları, herkese rezil ederler.
Komşuluk çok önemli degildir. Senelerce yan yana yaşayıp birbirini tanımayan komşular çoktur.
Duygusallıgın hayatlarında çok yeri yoktur. Akıl/mantık hayatlarının her alanında daha önemlidir.
Yaptıgı işi tutkulu yapan (passionate) insanları da severler. Ornegin, en sevdikleri futbolculardan birisi olan Gascoigne’ini de bundan dolayı överler hep.
“Not bad” (fena degil), “interesting” (ilginç) gibi terimleri çok kullanırlar; ve bu terimleri çogu zaman literal anlamlarının tersi anlamında kullanırlar.
Standartları çok yüksektir. Bir Ingilizi yaptıgınız işle memnun etmek için her detayı düşünmüş olmalısınız.
“Please”, “Thanks”, “Sorry”, “Allright” gibi tek kelimelik terimleri çok kullanırlar. Özellikle ilk ikisi her cümleden önce ve sonra kullanılıyor desem mubalaga yapmış olmam.
Insanlarla samimileşmedikce ve karşıdaki kendisi anlatmadıkça (bu da aylar sürebilir) “nerelisin?” (where are you from?), “ailen nasıl?” gibi kişisel sorular sormazlar. Hele yabancı uyruklu bir insana kesinlikle (yanlış anlayabilir düşüncesiyle) “aslen nerelisin?” (where are you originally from?) gibi soruları kesinlikle sormazlar.
Saatlerce uzun bir kuyrukta dahi kimse “kaynak” yapmaz ve sırasını sabırla bekler.
Evlerin neredeyse yarısında kedi/köpek gibi evcil hayvan beslenir. Onları (abartısız) evlatları gibi sever, ve yemek ve diger ihtiyaçlarına (saglık, oyuncak vb) ciddi harcamalar yaparlar.
“Britain’s Got Talent” (bizim “Yetenek Sizsiniz”) gibi yetenek yarışmaları izlenme rekorları kırar. Bu tür yarışmaların en ünlü versiyonları Ingiltere’de oldugundan, dünyanın her yerinden/milletinden yarışmacılar katılıyor. Fakat ilginçtir, kazananlar halk oylamasıyla seçilmesine ragmen, azımsanmayacak bir oranda bu yarışmayı yabancı gruplar kazanıyor. Bu da Ingiliz halkının ne kadar açık görüşlü ve meritokrat/hakkaniyetli oldugunu gösteriyor.
Restoranlarda hesap geldiginde, herkes kendi harcadıgını öder.
‘Posh’ ingilizce (Posh English) konuşabilmek bir iftihar sebebidir.
Ingiliz kanallarında akşam 9’dan sonra küfür/şiddet/cinsellik içeren programlara izin var. Fakat bunlarda dahi ölçü kaçınca yüzlerce şikayet gelebiliyor; bu yüzden birçok kanal bu tarz programları akşam 10-11’den sonra yayınlıyor ve birçok sözü ‘bip’liyor.
Maalesef, dünyanın neredeyse her ülkesinde oldugu gibi, buralarda da ‘sex sells’. Bu yüzden, kanuni düzenlemelerle yavaş yavaş azalsa da, bazı şirketlerin reklamları gereksiz şekilde cinselleştirilmiş (sexualised) olabiliyor.
Işçi sınıfı cogunlukla ‘Full English Breakfast’ yer (bize ters gelse de ham/bacon’ı çok severler). Orta sınıf/üst sınıf ise daha hafif kahvaltı yaparlar (cereal gibi şeyler yerler).
Bizde ölülerin hayrına ceşme yapılır; onlar da ise parklara bank konulur
Ingilizler kahvaltıda bizim gibi çok çeşit hazırlamazlar
Iş/Güç/Politika
“Health and safety” herşeyin başıdır. Yapılacak olan çok önemli bir iş dahi olsa, insan saglıgını etkileyebilecek herşeye karşı önlemler almadıkça, o işe izin vermezler. Bu yüzden iş kazaları oldukça azdır.
Mesai saatlerinde herkes yogundur; bu yüzden ogle arası dışında çok konuşmaya fırsatları olmaz. Bu saatlerde koridorda görürseniz “Hi!” ya da “(Good) Morning!”‘den fazla bir birşey söylememeye çalışın; çünkü büyük ihtimal yetişmesi gereken bir toplantı ya da yetiştirmesi gereken işler vardır. Obür türlü, yanlış anlayıp, “benimle neden konuşmak istemedi acaba?” gibi fikirler kafanızdan geçebilir…
Sabah içecekleri çay/kahve günlerinin en önemli parçalarından biridir. Ona özel zaman ayırırlar. Cogu çaylarına (az yaglı) süt koyarlar.
Işe alacakları insanlara “işime yarar mı?” gözüyle bakarlar. “Benden mi?” diye degil.
(Eski emperyal ziyniyetin de kalıntıları olabilir) Her alanda standartları yüksektir, birinciliğe oynamaları gerektiğine inanırlar. Bundan dolayı da dünyanın en iyilerini, işlerine yarayacak her insanı ülkelerine davet eder, iş verir, kıymet gösterirler – Müslüman/Ateist/LGBT ya da Şaman olmaları birşey degiştirmez.
Solcular ve yabancılar Labour’a (Işçi partisi), muhafazakarlar ise cogunlukla Conservative’lere (Muhafazakar parti) oy verirler. Liberal demokratlar da arada sırada kayda deger oylar alırlar.
Devlet olarak, dış politikada inanılmaz pragmatik/Makyavelist davranırlar ve hiç bir ülkeyle “Papaz” olmazlar (ama iç basında halkı o liderler/ülkeler/diktatörler hakkında istedigini söylemekte serbesttir).
Siddet içermeyen her ideolojiye saygı duyarlar, gerektiginde korurlar. Her konunun (kendi tabularının dahi) konuşulabilmesini, her sorunun (ne kadar aykırı da olsa) sorulabilmesini isterler.
Yapıcı eleştiri olmazsa olmazlarıdır. Kesinlikle kişiselleştirmezler. Ogrenci hocasına dahi, kendi fikrine inandıgında, kafa tutar. Hoca da kesinlikle bu konuda komplekse girmez. Sogukkanlı, aklı selim düşünürler. Duygularını işlerine çok karıştırmazlar.
Liyakat ve başarı üzerinedir herşey. Cok çalışan, sıradışı işler başaran her insan en üstlere gelebilir.
Herkes başarısızlıklarının hesabını vermek zorundadır.
Halk olarak politik degiller; apolitik de degiller. Seçim katılım oranları gittikçe yükseliyor.
Benim seçtigim partiden olanlar “melek”, rakip partiden olanlar ise “şeytan” mantıgı kesinlikle yoktur.
Ortaya bir sorun çıktıgında, aglayıp-sızlamak yerine, “bundan sonra somut neler yapılabilir?” o tartışılır.
Yukarıdaki üç noktaya baglı olarak Ingilizler yardım isteyen birisine mutlaka zaman ayırırlar – özellikle bu insan ilticacı ve/ya da mazlum/magdur bir toplumdan ise. Fakat yardım isteyenin toplantıya gelmeden önce dikkat etmesi gereken çok önemli hususlar var: (i) çok ugraştıracak (özellikle kagıt-kürek-legal işler), (ii) kendisine somut birşey kazandırmayacak (para, ün, oy), ve (iii) çok iyi tanımadıgı/güvenmedigi insanlar/işler için çok birşey yapmazlar. Bu üç başlıkla ilgili ciddi düşünmeden gelen kişiler çogu kez eli boş donerler – her ne kadar karşındaki Ingiliz nezaketen yüzüne gülse ve samimi görünse de. Propaganda yapmak ve/ya da bir gruba tamamen yardım istemek yerine kişinin kendi hikayesine odaklanması ve bireysel olarak yardım talep etmesi lazım.
Profesyonellige çok önem verirler. Bir iş yapılmadan/tartışılmadan önce ön hazırlık yapmak çok önemlidir. Sıkı hazırlanmış birisiyle, işkembeden sıkanı hemen anlar, ayırt ederler.
Ilk izlenim herşeydir (Ingilizce bir deyim: “First impression is last impression”).
Rekabet/yarışmanın oldugu alanlarda, mütevazilik, centilmenlik ve fair-play gösterenleri severler. Ama başarılı olan ukala tipleri de severler. Başarılı insanların bu türden irite edebilecek yönlerini görmezlikten gelebiliyorlar.
Işlerinde başarılı olmanın sırrı planlı/projeli olmalarıdır (aylar/yıllar önceden planlara başlayanların sayısı azımsanmayacak kadar çoktur). Toplantılarının başında da ve sonunda da dakiktirler: genelde toplantı başlamadan bir dakika önceden gelirler; toplantı da en geç 5 dakika sonra başlar. Profesyönel ortamda zaman israfını çok önemserler.
Iskoçlar Ingilizlerle hep bir çekişme içindedirler; fakat Ingilizler neredeyse her alanda baskın çıkar. Galler’de de yavaş yavaş ‘milli kimlik’ hareketleri başlamış olsa da, Ingilizlerle daha barışıktırlar.
‘British values’ çok önemlidir kendileri için; ve başka medeniyetlerde bu ahlak kurallarını görmeyince irite olurlar.
Liberaller, entelektüeller ve akademisyenler daha çok The Independent (liberal) ve The Guardian (orta-sol), isçi sınıfı ise daha çok The Sun (sağcı), Daily Mirror (solcu) gibi gazeteleri okurlar. Sağcılar ise genelde Daily Telegraph (orta-sağ)’ı takip ederler.
Ingilizler, iş ve sosyal hayatlarında uyguladıkları etik kuralları, hayatın her alanında koydukları/belirledikleri standartları, kanuni kuralları, ve (‘British values’) ‘ahlak’larından gurur duyarlar
Kişisel hayat
Birçoguna göre “hayat evde degil, dışarıda yaşanır”. Bir evin asıl var olma amacı gece dinlenmektir. Ondan evlerinde çok bir şaşa olmaz.
Herkes birey olarak hayatını yaşamaya programlıdır. Ondan bizdeki kadar samimi olmazlar insanlarla; bundan dolayı (olduklarından fazla) soguk gözükürler.
Paralarını fazla biriktirmezler (en fazla morgıçla bir ev alırlar) ve tüm paralarını tatil ve eglenceye harcarlar (konser, tiyatro, sinema, kafeler, dans studyoları hep beyaz Ingilizlerle doludur).
Dinin hayatlarında çok önemi yoktur. Çogunlukla yaşlılar (60 üstü) kiliseye gider. Gençlerin arasında yılda bir Christmas (onlara göre Hz. Isa’nın dogum günü) ve Easter (Paskalya; onlara göre Hz Isa’nın ölüm günü) ayinine giden dahi azdır.
Bireysellik ön plandadır – gençler bir an evvel kendileri hayata atılmak isterler. Buna da teşvik edilirler. Bu yüzden yenilikçi/inovatif/kreatif fikir üreten çok genç vardır.
Evlilikler önemini yitirmiştir. Insanlar onlarca yıl beraber yaşadıktan (ve yaparlarsa, 1-2 cocuktan) sonra evleniyorlar. Birçogu da ömür boyu evlenmiyor ve “partner” olarak kalıyorlar. Ayrıca evlenenlerin arasında boşanma oranları da oldukça yüksek. Sosyo-ekonomik statüsü en düşük kesimlerin dışında, çok çocuk yapanların sayısı da oldukça düşük (ikiyi geçen nispeten az).
Kariyer sahibi olanlar (yaparlarsa) genellikle geç yaşta çocuk sahibi oluyorlar. Bu yüzden yanında ufak çocuk olan orta yaşı geçmiş insanları dede/nineleri sanmayın. Ayni şekilde, bazı kadınların yanında nispeten yaşlı duran erkekleri de babaları sanmayın – çogu kez ‘partner’leri oluyorlar. Büyük bir pot kırabilirsiniz.
Avret temizligi konusunda sıkıntıları var fakat bunu hergün duş yaparak kapatıyorlar. Fakat bu konuda da yavaş yavaş geliştiriyorlar kendilerini – özellikle bidelerin otellerde ve evlerde daha fazla yer bulmasıyla.
Bizim atasözü ve deyimlerimizle aşagı-yukarı aynı anlama gelen (birebir aynı değiller) Ingiliz atasözü ve deyimleri:
A bird in the hand is worth two in the bush – Eldeki bir kuş, ağaçtaki iki kuştan iyidir
Actions speak louder than words – Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz
A drowning man will clutch at a straw – Denize düşen yılana sarılır
All that glitters is not gold – Her sakallıyı deden sanma
Among the blind the one-eyed man is king – Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman çelebi derler
Don’t throw the baby out with the bathwater – Pireye kızıp yorgan yakma
Don’t count your chickens before they hatch – Dereyi görmeden paçayı sıvama
The grass is always greener on the other side (of the fence) – Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür
A rolling stone gathers no moss – Yuvarlanan taş yosun tutmaz
You reap what you sow (As you sow, so you shall reap) – Ne ekersen onu biçersin
Barking dogs seldom bite – Havlayan köpek ısırmaz
Better late than never – Geç olsun da güç olmasın
Curiosity killed the cat – Arayan Mevlasını da bulur, belasını da
Don’t bite off more than you can chew – Kaldıramayacağın yükün altına girme/Ayağını yorganına göre uzat
Don’t bite the hand that feeds you – Yediğin kabapisleme
Don’t make a mountain out of a molehill – Ceviz kabuğunu doldurmayacak şeyler bunlar
An apple a day keeps the doctor away – Güneş giren eve doktor girmez
Easy come, easy go – Haydan gelen huya gider (orijinali: Hayy’dan gelen Hu’ya gider)
Ignorance is bliss – Cehalet ne güzel şey, her şeyi biliyorsun
Like taking coal to Newcastle – Tereciye tere satmak
Killing two birds with one stone – Bir taşla iki kuş vurmak
You scratch my back and I’ll scratch yours – Sen benim sırtımı kaşı ben de seninkini
Too many cooks spoil the broth – Nerede çokluk orada b*kluk
Out of sight, out of mind – Gözden ırak olan gönülden de ırak olur
The pot calling the kettle black – Tencere dibin kara seninki benden kara
It’s easy to be wise after the event – Testi kırıldıktan sonra yol gösteren çok olur
Every cloud has a silver lining – Her işte bir hayır vardır
Look after the pennies, pounds will look after themselves – Damlaya damlaya göl olur
Deyimler
Once in a blue moon – Kırk yılda bir
The last straw (that breaks the camel’s back) – Bardağı taşıran son damla
When pigs fly – Çıkmaz ayın son Çarşambası
I wouldn’t hurt a fly – Ben karıncayı bile incitmem
Speak of the devil – Iti an çomağı hazırla
You hit the nail on the head – Tam üstüne bastın (en doğru cevabı buldun!)
I know this place like the back of my hand – Burayı avucumun içi gibi bilirim
Between the devil and the deep blue sea – İki arada bir derede kalmak
Piece of cake – Çocuk oyuncağı
Adding insult to injury – üzerine tüy dikmek (halihazırda kötü olan bir durumu daha da beter hale getirme olayı)
Damned if you do damned if you don’t – Aşağı tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyık (“İki ucu b**lu değnek” olarak da bilinir)
Take it easy – Kolay gelsin (birebir anlamı aynı olmasa da çalışan bir işçiye söylenebilir)
Cool as a cucumber – Soğuk kanlı
He’s all yours – Eti senin, kemiği benim
My heart was in my mouth – Yüreğim ağzıma geldi
Preaching to the converted – Kendi çalıp, kendi oynuyor
Couch potato – Tembel teneke
Birebir Türkçe karşılığının olmadığını düşündüğüm diğer ünlü Ingiliz atasözleri: Road to Hell is paved with good intentions (Cehenneme gidenlerin çoğunun “kalbi temizdir(!)”); If something seems too good to be true, it probably is (bir şey kulağa gerçek olamayacak kadar iyi geliyorsa, büyük ihtimal yalandır/yanlıştır); An idle brain is the devil’s workshop (boş bir beyin şeytanın meskenidir); Don’t judge a book by its cover (kimseyi dış görünüşüne göre yargılama); You can’t have your cake and eat it too (“hem pastam dursun, hem de karnım doysun” diyemezsin); Final nail in the coffin (son darbeyi vurmak); First impression is the last impression (ilk izlenim, son izlenimdir).
"Tamam ingilizcen iyi ama kültürlerini de öğrenmen lazım" demekten dilimde tüy bitmişti bir aralar…
*yazıyı kaleme aldıgım bugünde (16 Mayıs 2017) 28 yaşındayım ve hayatımın 23 yılı burada geçti. Ingiltere’ye ilk gelişimde 1-6 yaşları arasında burada yaşadım; sonrasında ise orta okul (secondary school), kolej (bizdeki ‘lise’ denebilir; sistem biraz farklı), üniversite ve doktorayı bu ülkede okudum. Simdi ise Araştırma gorevlisi/Araştırmacı Hoca (Postdoctoral Research Associate) olarak Leicester Universitesi’nde çalışıyorum.
PS: Ingiltere’de okumak/yaşamak isteyenlere, ingiliz egitim, akademik ve emlak sistemi ile ilgili bazı soruları cevapladıgım Britanya’da okumak/yaşamak isimli yazımı okumanızı tavsiye ederim.
Birleşik Krallık (United Kingdom, UK) Ingiltere (England), Galler (Wales), Iskoçya (Scotland) ve Kuzey Irlanda (Northern Ireland)’dan oluşur. Büyük Britanya (Great Britain) ise Ingiltere, Iskoçya ve Galler’den oluşur. (Not: Spesifik sorusu olanlar bana Twitter ya da emailden ulaşabilirler)
Britanya/Ingiltere’de uzun yıllar yaşamış, bu ülkenin sisteminde yetişmiş ve nispeten başarılı olmuş bir birey olarak bana bu ülkenin egitim sistemi ve yaşam koşullarıyla ilgili çok soru soruluyor. Buralara gelen birçok arkadaşımız da psikolojik ve maddi sorunlarla boguşabiliyor, ya da vize, ingilizce ogrenememe, ingiliz kültürüne alışamama (Ingiliz kültürüne dair gözlemlerim adlı yazıma bakabilirsiniz bu konuda), doktoraları ile ilgili sorunlar yaşayabiliyorlar.
Dün birkaç arkadaşla (İngiltere'de) üniversite hakkında konuşuyorduk ve önemli birşey hatırladım: Büyük ihtimal İngiltere'de "Child of a Turkish worker" statüsüyle Student Finance England'dan burs alan her öğrencinin üzerinde hakkım var😏 Açıklayayım…
— A. Mesut Erzurumluoğlu (@mesuturkiye) June 26, 2020
İlginizi çekebilecek bir bilgisel – İngiltere’de “Home fee” okumak için verdiğim mücadeleyle ilgili…
Bir nebze yardımcı olur ümidiyle bana sıkça sorulan soruları burada (oldugu gibi, fazla düzenlemeden) paylaşacagım. Sorunuz burada cevaplanmamışsa, lütfen bana buradan (en altta ‘comment’ atma bolümü var) ya da m.erz@hotmail.com’dan ulaşın; yardımcı olmaya calışayım:
İngiltere’de Doktora/PhD öğrencisiyim. Yakında birinci yıl APG (Advanced Postgraduate Assessment*)’m var. Ne önerirsiniz?
Öncelikle bir Doktora/PhD öğrencisi olduğunuzu unutmayın. PhD, akademik olarak alabileceğiniz en yüksek ünvandır – yani çok önemli bir ünvan. Ingilizler doktorayı bitirdiğinizde, size çalıştığınız spesifik konu/alanda ‘bir uzman’ gözüyle bakacaklar – bu yüzden size şimdiden “uzman olacak potansiyel var mı?” gözüyle bakarlar. Bunun şuurunda olun ve kesinlikle pısırık davranmayın.
APG’ye hazırlanırken (bence) yapmanız gerekenleri kendi tecrübe ve gözlemlerime göre sıralarsam:
1- Herşeyden önce literatüre hakim olun. Spesifik konunuzla ilgili her makale ve kitaptan haberdar olun. “Çok fazla makale var” diyorsanız, spesifik konunuz nedir tam bilmiyorsunuz demektir. (Yıl boyu tembellik yaptıysanız, en son çıkan 1-2 review ya da önemli makaleyi okuyup, tamamen anlamaya çalışın.)
Buna rağmen yine de gözünüzden bir makale kaçmışsa, ve APG’nizde examineriniz “şu makaleden haberin var mı?” diye sorarsa, “yok görmedim” yerine “evet haberim var; print edip masamın üzerine koymuştum. Burdan çıkışta ilk okuyacağım makale olacak” gibi politik cevaplarla geçiştirmeye çalışın.
Bir de examinerlarınızın CV’lerine ya da Google Scholar sayfalarına bakın ki ne gibi makaleler çıkarmışlar haberdar olun.
2- Ingilizlerin çok sevdiğim ve gerçekten de birini ‘judge’ yaparken karakterlerini yansıtan bir deyimi var: “First impression is last impression” (ilk izlenim, son izlenimdir). Ilk izlenim çok önemli; güler yüzlü olun ve rahat görünmeye çalışın. Heyecanlı olabilirsiniz fakat bunu azaltmanın yolları var. Sunuma başlamadan önce sesinizi odada tanıdık birisiyle konuşarak kalibre edin (hatta bir arkadaşınızdan rica edin, biraz erkenden gelsin sırf bu iş için). O kişiyle konuştukça sesiniz açılacaktır ve nefesinizi daha iyi ayarlamanıza yardımcı olacaktır.
Ayrıca sunumunuza slaytlara değil de, insanların gözünün içine bakarak başlayın. Bu süreci kolaylaştırmak için de aklınızda unutmayacağınız 3-5 basit cümle tutun. Örnek: “Hi everyone. I’m Mesut; and I’m a PhD student working under Prof. Brian studying whether dopamine overexpression causes schizophrenia-like behaviour in mice. In the next 15 minutes or so, I’ll try and present how I’m going to do this. I also have some preliminary results that I’d like to share with you and get your comments on. If at any point you have a question, please do ask“. Sizin rahat (confident) olduğunuzu görünce, examinerlarınız da rahatlayacaktır; ve sonradan ufak-tefek hatalar dahi yapsanız görmezlikten geleceklerdir.
3- Introduction’ı kısa tutun, çünkü examinerlar başkalarının ne yaptığını değil, sizin ne yaptığınızı dinlemek için orada. Fakat alanınıza hakim olduğunuzu göstermeniz önemli (çalıştığınız konu neden önemli? benzer çalışmalar oldu mu? Varsa, senin çalışmanı ayıran nedir?). Güzel bir review/makaleyi örnek alın ve onu 2-3 slaytta anlatın. Sonraki slayt da ise arkadaşlarımızın belki de en az yaptığı şeyi yapın: eski literatürü biraz eleştirin; eksikliklerini, hatalarını bulun ve “ben bu eksiklerden haberdarım” mesajı verin. Bir bilim insanı gibi davranın: eski araştırmalara/buluşlara saygılı ama aynı zamanda eleştirel (critical) yaklaşabilen bir insan gibi…
En başta kendinizi tanıtırken hocanızın da ismini zikrettiniz. Artık bir daha ismini dahi anmayın – ta ki en son slaytınız olan “Acknowledgements” slaytına kadar. Ikide bir hocanızın ismini anmanız ve/ya da teşekkür etmeniz sizi pısırık ve hocasının arkasına saklanan bir öğrenci olarak gösterebilir. Türk mentalitesiyle ikide bir hocanızı övmenizin (“onun sayesinde oldu bunlar“, “hocama çok teşekkür ediyorum“) size hiçbir faydası dokunmayacaktır.
4- Introduction, **Aims & Objectives, Methods, Results ve Discussion slaytlarından sonra birer slaytı da (i) “bu bir senede neler öğrendim?” ve (ii) “bu sene neler yaptım?”a ayırın. Birincisi için, öğrendiginiz “skill”er (programming, wet-lab skills, istatistik vs. gibi), ikincisi icin de (a) bitirdiğiniz kurslar/workshoplar, (b) katıldığınız konferanslar/sunduğunuz posterler, (c) hazırda olan makaleleriniz (submitted/published olmasına gerek yok), (d) katılmayı planladığınız workshop ve conferencelardan bahsedin. Kazandığınız ‘skill’erin doktoranızda size nasıl faydalı olacağından bahsedin.
5- Gelebilecek soruları düşünün. Spesifik soruların dışında çok sık gelen genel sorular: (i) “what do you hope to achieve at the end of your PhD?” – iki cevabınız olsun; biri idealist, diğeri realist; (ii) “how does this help the man on the street?”; (iii) “what are the implications of studying this question?” – mesela önemli bir proteini calışıyorsanız, bunun bir hastalık icin ilaç üretilmesine yol açabileceğini söyleyebilirsiniz.
Çok iyi olan öğrenciler ise gelmesini istedikleri soruları dahi kendileri ayarlayabiliyorlar. Sunumlarında mesela ilgi çekebilecek bir konudan bahsedin ve “isterseniz soru-cevap kısmında daha detaylı anlatabilirim” deyin. Emin olun soracaklardır. Bu sayede sorulacaklardan bir soru azaltmış olursunuz.
Soru-cevap kısmında gerçekten takıldıysanız, “I have no idea” vs. gibi cevaplar vermeyin ya da sessiz-sessiz (kızarıp) durmayın. Gerekirse soruyu onlara geri çevirin: “Of course as a PhD student, I’m still learning; and would value the thoughts of experts like you. You’ve published many papers on schizophrenia before. What do you think?” demeniz daha akıllıca bir opsiyon. Bu da examinerlarınızın CV’lerine önceden bakmış olmanın yararları…
Umarım işinize yarar. Kolaylıklar dilerim.
*First year review ve Probation review olarak da biliniyor.
**’Aim’ ve ‘Objective’ arasındaki farkı ögrenmek/bilmek önemli. Örnegin: Aim “Londra’dan Istanbul’a varmak”sa, “Objective”leriniz (i) Skyscanner.com websitesine girip uygun bir fiyata Londra-Istanbul uçak bileti satın almak, (ii) Evinden Londra’daki havaalanına uygun bir saate otobüs/taksi/tren ayarlamak, (iii) Yola cıkmadan Türk Pasaport’unu yanına almak, (iv) Havaalanına 2 saat erken gelmek ve varınca “check-in” yapmaktır. “Aims and Objectives” slaytı sunumuzun belki de en önemli kısmı.
Ben 12 yaşındayken (2000) ailecek İngiltere'ye taşındık ve ingilizcem neredeyse sıfırdı. Bunu duyan (Karen Holman adında) Sınıf Öğretmenim, kendimi evimde hissedeyim diye tüm arkadaşlarıma Türkçe cümleler dağıtmış. Sınıfa girer-girmez arkadaşlarımın hepsi bana "Hoşgeldin" dediler
Yazın İngiltere’de dil okuluna gitmeyi düşünüyorum. Hangi ili seçmemi önerirsiniz? Brighton maddi açıdan uygun gibi duruyor… Ayrıca önerebileceğiniz bir dil okulu var mı? Bir yakınınızın gittiği ve/ya iyi bildiğiniz… Aile yanında kalmak en uygun seçenek gibi duruyor fakat sizin çevrenizde sıkıntı yaşıyanlar oldu mu? Size göre bir insanın aylık yeme-içme masrafı ne kadar olur?
Ben şu anda Leicester’da yaşadıgım icin daha çok bu civardaki dil kurslarından haberdarım. Maddi durumunuzu bilmiyorum ama üniversitelerin ‘intensive’ dil kursları, biraz pahalı olsalar da, çok kaliteli oluyor. Bu intensive kurslar pahalı gelirse, üniversitelerin normal “summer class”ları dahi baska yerlere nazaran daha iyi olabiliyor. Leicester üniversitesinin (konaklama dahil) ‘International Summer School‘ kursuyla kıyaslayıp (fiyat, ders programı vs.), ona göre kararınızı verin bence.
Aile yanında kalacak olmanız ingilizcenizi daha iyi geliştireceksiniz anlamına gelmiyor. Yanında kalacagınız aile işten dolayı yogunsa ve/ya konuşkan olmazsa, yüzlerini dahi göremeyebilirsiniz.
Yemek vs. Orta ve Kuzey Ingiltere’de nispeten ucuz ve zorlarsanız aylık ortalama £150-200’la geçinebilirsiniz. Ama Londra vs. de bunun iki katı rahat gidebilir. Ayrıca belki her gün bir-iki saatiniz metroda/yollarda geçebilir.
Brighton’ı çok bilmiyorum ama turistik bir yer oldugu için yazın konaklama fiyatları tavan yapabilir. Ayrıca Brighton’ın kalitesiz dil kurslarıyla ilgili kötü bir ünü var.
Tabi yazdıklarım çok genel. Aynı şehir içinde dahi fiyatlar ve kalite çok degişebiliyor. Begendiginiz birkaç yere email atıp aklınızda kalan soruları sorabilir, ona göre son kararınızı verebilirsiniz. En geç Nisan/Mayıs’a kadar kursunuzu ayarlamanızda fayda var çünkü yaza dogru hemen hemen her kurs ve aile yanı doluyor. Son dakikaya kalırsa size maddi açıdan çok pahalıya mal olabilir.
Ben İngiltere’de Yüksek Lisans (Master) yapmak istiyorum ama herhangi bir ücret ödemem gerekiyor mu?
Ingiltere’de yüksek lisans/Master’lar ücretli; ve hangi ülkenin vatandaşı oldugunuzun fiyatın belirlenmesinde büyük etkisi var. Avrupa birligi ve Britanya vatandaşlarına daha düşük bir fiyat uygulaması var (yıllık ~£9000 gibi). Yabancılara ise ~£12000 civarında (yıllık). Bu fiyatlar bolümden bolüme ve üniversiteden üniversiteye degişiyor (tıp ve benzeri alanlar çok daha yuksek). Universitenin ‘postgraduate prospectus’larını isteyip bakmak ya da admissions office’e email atıp sormak lazım. QS Top Universities sitesinde bazı genel bilgiler mevcut.
Iyi olan Britanya/ingiltere’de cogu Master programı bir sene (ama iki sene olanlar da var). Findamasters.com ve jobs.ac.uk gibi sitelerde reklamlar oluyor; ama her açılan Master programı da bu sitelerde yayınlanmıyor – bu yuzden direk universitenin sitesine bakmak gerekebilir kendi alanınıza gore.
Ayrıca kira, yemek vs. giderleri yıllık £6-7 bini bulabilir. Londra gibi pahalı şehirleri duşunuyorsanız, bu rakamın üzerine en az bir £3-4 bin daha ekleyin.
Maddi durumunuz yeterliyse, geriye kalan tek sey IELTS skorunuz olacaktır. Cogu üniversite 6-6.5 istiyor.
İngiltere’de üniversite okumak için Türkiye’de uluslararası bakalorya (International Baccalaureate) kapsamında olan bir lisede eğitim görmem zorunlu mu? Yoksa IELTS ve GCE yeterli olacak mıdır? Su an lise öğrencisiyim, İngiltere’de İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünü okumayı planlıyorum.
Universitelerin en çok ilgilenecekleri kualifikasyonunuz ingilizce yeterliliginiz olacaktır. Normalde IELTS’ten 6 ya da fazlasını alırsanız (ve maddi durumunuz yerindeyse), size çogu bolümün kapısı açılır. Fakat Ingiliz dili ve edebiyatı (ve hukuk) için büyük ihtimal daha yüksek skorlar gerekecektir. Eger IELTS dereceniz nispeten yüksekse (7 gibi), sizi büyük ihtimal direk (lisans) 1’nci sınıfa alırlar. Ama orta seviyeyse (ama yine de en az 6 gerekiyordur ingiliz dili ve edebiyatı icin), o zaman size (bir sene) ‘Foundation’ okumayı şart koşabilirler. Bence başvuruları yapın ve gelecek cevaplara gore pozisyonunuzu belirleyin. Kabul gelirse ne güzel; gelmezse hocalarla emailleşir derdinizi anlatırsınız. Belki bir-iki aylık ‘pre-sessional’ kurstan sonra kabul ederler.
Britanya/Ingiltere’de üniversite okumak ucuz birşey degil. Yabancı ogrenciler (Avrupa birligi dısındakiler) icin fiyatlar senelik £10-15bin arası (tıp ve benzeri alanlar daha da pahalı). Üç yıllık bir kurs için (kira, yemek vs. ile) £60-70binlik masraf demek bu.
Yurtdışına ilk çıkış ve yerleşme bir problem. Biz yaklaşık 10 arkadaş İngiltere’ye gelecegiz. Öncelikli problemimiz ailece yaşayabilecegimiz bir ev bulabilme.
Hoşgeliyorsunuz. Maalesef bir çok arkadaşımız (makul fiyatlarda) kalacak yer bulma sorunu yaşıyor. Biz de bu konuda çok yardımcı olamıyoruz maalesef. Birçok ogrenci grubunun Facebook sayfası var (ornek: University of Leicester Turkish Society), orada duyuru yapabilirsiniz. Bazen buradaki arkadaşlar yazları (ya da kursları bitince) evlerini boşaltıyorlar ve yerlerine kalacak birilerini arıyorlar.
Gruplardan ses çıkmazsa, www.rightmove.co.uk/, www.zoopla.co.uk/ ve www.gumtree.com gibi sitelerden sizlere uygun ‘rent/kira’lık evler aramanız lazım. Bu sitelerdeki evler istediginiz gibi degilse, ajenta/estate agentları da aramanız gerekebilir. Onlara istediginiz tarzdaki evi anlatırsanız (ornek: üniversiteye yakın, 2 odalı, aylık £600), ellerine geçtikçe sizi ararlar (yabancılardan 6 aylık kirayı eve girer girmez isteyebiliyorlar). Acil çözümler için de otel odası tutulabilir, fakat oteller son saniye tutulursa çok pahalı oluyor. Universitelerin de geçici ‘accomodation’ları var fakat onlar da pahalı olabilir. Son çare geçici olarak Booking.com ve Airbnb.com gibi sitelerden ev/otel odası kiralamak.
Bu gibi ülkelerde işin püf noktası her işi çok önceden ayarlamaktır. Lütfen son ana bırakmayın, çünkü ev tutarken kagıt/kürek işleri dahi 1-2 hafta sürebiliyor (bir ay sürenler dahi var). Fazla yardımcı olamadıgım için özür diliyorum.
Anladığım kadarıyla İngiltere’de doktoraya burslu kabul almak biraz zor; eğer vaktiniz varsa, doktora (PhD) başvurum konusunda bana tavsiyede bulunabilir misiniz? Yani “burs alman için şunu yapsan işine yarar“, “dil skorun olmasa da olabiliyor” ya da “deadline’lar genelde şöyle“; “buraları takip etsen çok iyi olur” gibi
Dediğiniz gibi Britanya/İngiltere’de burslu doktora bulmak oldukça zor. Öncelikle ingilizceniniz oldukça iyi bir düzeyde olması lazım (sadece yazım değil, konuşmada da). Bir de açılan pozisyonda/projede ‘background’ınızın iyi olması gerek; sizi rakiplerinizden ayıran özellikleriniz ve somut başarılarınız olmalı.Örneğin kıytırıktan bir makale dahi yazmış olsanız, sizin için büyük avantaj çünkü çogu doktora-öncesi öğrencinin makalesi olmaz.
Şansınızı arttırmak için güzel bir CV ve bir sayfalık ‘Supporting statement’ yazıp, uygun gördügünüz her hocayı ‘spam’leyin (ve kendinizi ‘reject’lere alıştırın) derim. Kısmetin nereden çıkacağı belli olmaz; her yolu denemek lazım. Supporting statement’ta “ben şöyle uçarım; böyle kaçarım“ı yemiyor İngilizler. Bu yüzden somut şeylerle desteklemeniz lazım söylediklerinizi: örnegin “writing skillerim çok iyi” yerine, “şu sayıda makale yazdım” gibi; “şu ‘analysis skilleri’ ögrendim” yerine “şu isimde bir workshop’a katıldım” gibi; “presentation skill’lerim çok iyi” yerine; “şu-şu konferanslarda sunum yaptım” gibi. İngiliz kültürüne dair gözlemlerim adlı yazımın ilgili kısmına bakabilirsiniz bu konuda.
Son olarak, eğer Avrupa Birliği ya da Britanya vatandaşı değilseniz, size verecekleri bursun büyük bir kısmı ‘tuition fee’inize gidecektir (PhD’de ‘Home’ fee: ~£4000; ‘Overseas’ fee: ~£12000). Bunu da düşünmelisiniz.
Doktora burslarını findaphd.com ve jobs.ac.uk gibi sitelerden takip edebilirsiniz. Ben de buralardan bulmuştum doktora bursumu. Ayrıca şu an İngiltere’de bir üniversitede öğrenciyseniz, ‘departmental email’lere de bakmayı ihmal etmeyin. Ben (Leicester Üniversitesi’ndeki) ilk Post-doktoramı, Bristol Üniversitesi’nde doktora yaparken departman-arası gönderilmiş bir emailde gördüm.
Benim (yazıyı yazdığım tarihteki) CV ve Supporting statement örneklerim aşağıda – size uyan kısımlarını uyarlarsınız; benimki bayağı akademik bir versiyon:
İngiliz eğitim sisteminden biraz bahsedebilir misiniz?
En basit şekilde Ingiliz egitim sistemi
Ingiltere’de zorunlu eğitim süresi 11 yıldır (‘Year 11’a kadardır; 15 yaşında mezun olunur). Yukarıdaki tabloyu kısaca özetlersek, ogrenciler 5 yaşındayken okula (1’nci sınıf), 15 yaşında iken GCSE sınavlarına (buna Ingiltere’nin LGS/LYS’si denebilir) başlarlar. GCSE’de aldıkları dersler ve notlara göre ise ‘Sixth form’ college’e girerler (Ingiltere’nin sistemi Türkiye’yle aynı olmasa da, bunlara kabaca ‘lise’ denebilir). GCSE Maths (Matematik), English (Ingilizce) ve Science (Fen) college’lerin en çok önemsedikleri derslerdir. Bu derslerde ‘B’ ve üzeri (en yüksek not ‘A*’, en düşük not ‘G’dir. ‘U’ ise ‘dersten kaldı’ anlamına gelir) alan ögrencilere her bölümün ve kolejin kapısı açılır. College’de ögrenciler çogunlukla 4 ‘A-level’ seçerler; ve yine seçtikleri dersler ve (2 yıl sonunda) bu derslerde aldıkları notlar onlara belli universite ve bölümlerin kapısını açar (örnegin, Cambridge/Oxford’a girmek için başvurdugunuz alanla ilgili olan en az 4 tane A* almak, sonra da bir mülakatdan geçmek gerekiyor. Diger üniversitelerde mülakat yok; sadece notlarına bakıyorlar). Her şey yolunda giderse, bir ögrenci 18 yaşında üniversiteye başlar. Sonrasında yüksek lisans (Master) yapmak isteyenler üniversitede (3 yılın sonunda) en az ‘2.2’, doktora (PhD) yapmak isteyenlerin ise en az ‘2.1’ alması gerekiyor.
Difference between the lung of a COPD patient and an unaffected one. Image taken from the NHLBI website (one of the leading institutes in providing information on various diseases; click on image to access the source)
Many of us will either suffer or have a relative/friend who suffers from a disease called Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD, click on link for details) which is a progressive respiratory disease characterised by decreasing lung function (struggling to inhale/exhale air, irreversible airflow obstruction), very likely accompanied by chronic infections. COPD has a prevalence of over 2% in the UK population (corresponding to approx. 1 million in the UK, probably a lower bound estimate due to many undiagnosed cases; this figure is approx. 16 million in the USA) and is currently the third biggest killer in the world (only behind cancers and heart-related diseases) – costing the lives of millions (in the USA alone, number of deaths attributed to COPD is over 100 thousand); and the health services, billions of pounds.
Contrary to the well-known genetic disorders such as Cystic Fibrosis and Huntington’s disease, which are diseases caused entirely by a person’s genetic makeup and caused by mutations in a single gene, COPD is a (very!) complex disease with many genes and environmental factors (e.g. smoking, pollutants) contributing to the development/progression of the disease. This complexity makes it much harder to dissect the causes and find potential (genetic) targets for cures or therapies. However, we do know that smoking is by far the biggest risk factor with up to 90% of those who go on to develop clinically significant COPD being smokers. But only a minority (<25%) of all smokers develop COPD, indicating the strong role genetics can play in the progression of this disorder. Also not all COPD patients are smokers (up to 25% in some populations), indicating that – at least in some patients – genetics can play a rather determining role. I must stress that all the statistics I provide here can vary considerably from population to population due to different lifestyles and genetic backgrounds.
I – together with a large group of collaborators – search for genetic predictors of lung function, which helps us to identify which individuals are more likely to develop the disease and potentially understand the underlying biology/pathology of respiratory diseases such as COPD and asthma, and related traits such as smoking behaviour. To do this, we carry out what is called a genome-wide association study (GWAS, click on link for details), where we obtain the genetic data (millions of data points) from tens of thousands of COPD (or asthma) patients and ‘controls’ (people with normal lung function). To ensure that our results are not biased by different ethnicities, life styles and related individuals, we collect all the relevant information about the participants and make sure that we control for them in the statistical models that we use. GWASs have been extremely successful in the identification of successful targets for other diseases and have led to the field of Genetic Epidemiology (GE, click on link for details) to come to the fore of population-based medicine. GE requires extensive understanding of Statistics (needed to make sense of the very large datasets), Bioinformatics (application of computer software to the management of large biological data), Programming (needed to change data formats, manage very large data), Genetics (needed for interpretation of results) and Epidemiology (branch of medicine which deals with how often diseases occur in different groups of people, and why); thus requires inter-disciplinary collaborations.
GWAS results are traditionally presented with a Manhattan plot (due to its resemblance of the city’s skyline) where the genetic variants corresponding to the dots above the top grey line (representing P-values less than 5e-8 i.e. 0.00000005) are usually followed up with additional studies to validate their plausibility. Image taken from Wikipedia (click on image to access source)
The inferences we make from these studies can shed light in to which genes and biological pathways play key roles in causing COPD. We then follow up these newly identified genes and pathways to analyse whether there are molecules which could be used to target these and be potential drugs for treating COPD patients. Our results can be of immense help to Pharmaceutical companies (and ultimately to patients), as many clinical trials initiated without genetic line of evidence have failed, costing the public and these companies billions of pounds.
As smoking is the biggest risk factor for respiratory diseases like COPD, I am – also with the contribution of many collaborators – in the process of analysing whether some people are more likely to start smoking, stop after starting, and smoke more than usual when they start smoking. The results can have huge implications as many people struggle to stop smoking, and when they do, research suggests that up to 90% (figure differs between populations) of them start to smoke again within the first year after quitting. Smoking is not only a huge contributor to the risk of developing COPD, but also to lung (biggest killer amongst all cancers), mouth, throat, kidney, liver, pancreas, stomach and colon cancer (not an exhaustive list). In the UK alone, these cancers cause the slow and painful death of tens of thousands, alongside a huge psychological and financial burden on the families and public resources.
The “lung” and the short of it (stealing a phrase thought up by my colleagues at the University of Leicester, click on link to see who they are) is that COPD is a disease that is going to affect many of us, and any useful finding which leads to cures and/or therapies could increase the life years of COPD patients and affect the lives of thousands of people directly, and millions indirectly (e.g. families of COPD sufferers, cost to the NHS). Finding targets to help people stop smoking can potentially have even bigger implications as many continue to smoke, despite huge efforts and funding allocated to smoking prevention and cessation.
A nice TED talk about the world of Data science and Genetic Epidemiology
University of Leicester Turkish Society 2016 logo – Not used for financial gains (all our events are ‘not-for-profit’). However, it will be changed soon as it is an infringement of the University’s own logo (we did not realise at the time the logo was designed).
I am extremely proud to have had the chance to lead the University of Leicester Turkish Society for the 2016 season; and am grateful to the following committee members for their excellent work in organising some great events – especially our annual ‘Turkish Day’ event at the Queens Hall (University of Leicester):
President: A. Mesut Erzurumluoglu Vice-President: Kevser Sevim Secretary: Halil Ibrahim Egilmez Treasurer: Turkan Ozkent Event coordinator: Ufuk Barmanpek and Yasemin Alpdogan IT Manager: Muhammet Ziya Komşul
More information about the Turkish Society can be found at the below links:
Mesut (Erzurumluoğlu) ve Fikri (Çiçek), başarılı, bilgili ve 'cool' konuklarla hafif konularda muhabbet ediyor. Twitter'da #AzIsCokLaf hashtagini kullanarak öneride bulunabilirsiniz. Soru ve reklam için: coklafazis.podcast@gmail.com
An ordinary blog by an ordinary bloke 